Numer w rejestrze zabytków: nr rej.: 27 (XII-37/30) z 28.02.1930
Czchowska baszta jest czynna od 1 maja do 31 października:
Godziny otwarcia:
- maj, czerwiec, wrzesień 10.00 - 17.00, w niedzielę 10.00 - 18.00
- w wakacje - lipiec - sierpień 10.00 - 18.00, w niedzielę 10.00 - 19.00
- październik - tylko w sobotę i niedzielę 10.00 - 16.00
Zamek w Czchowie był jednym z najstarszych zamków królewskich zbudowanych przy trakcie handlowym na Węgry. Jego początki sięgają czasów panowania króla Wacława Czeskiego. Na przełomie XIII i XIV wieku powstała okrągła wieża - strażnica, a komora celna w tym miejscu odnotowana jest po raz pierwszy w dokumentach w roku 1327. Ośmiokątna strażnica wysokości 28 metrów zapewniała kontrolę nad doliną Dunajca i okolicznymi wzgórzami.
W XIV wieku zamek sukcesywnie rozbudowywano, za panowania Władysława Łokietka wieżę otoczono murem z bramą wjazdową, później powstawały kolejne zamkowe zabudowania. Dalsza rozbudowa zamku w Czchowie trwała w wieku XV, wiązało się to z rozwojem techniki wojennej i koniecznością zapewnienia obronnego charakteru tego miejsca.
Okres średniowiecza to czas świetności zamku w Czchowie. Zamek zaczął jednak podupadać już w wieku XVI. Kiedy w roku 1646 zakończył swą działalność sąd ziemski, czchowski zamek prawdopodobnie był już opuszczony.
Ruiny zamku nie budziły większego zainteresowania aż do ostatnich lat XIX wieku, w roku 1892 pierwsze badania ruin podjął historyk Władysław Luszczkiewicz. Prace konserwatorskie podjęto już po I wojnie światowej i ponownym pojawieniu się państwa polskiego na mapie Europy. W 1928 roku zabezpieczone zostało wnętrze wieży, powstał istniejący do dzisiaj żelbetowy strop, naprawiono wejście do dawnej strażnicy i zamknięto je drewnianymi drzwiami. Kolejne badania archeologiczne prowadzone były w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych pod kierunkiem Andrzeja Żakiego. Kompleksowe działania podjęto jednak dopiero w latach dziewięćdziesiątych, już po zmianie systemu politycznego. W roku 1991 na zlecenie Urzędu Gminy opracowane zostało orzeczenie techniczne ruin baszty w Czchowie, wraz z koncepcją zagospodarowania i zabezpieczenia wzgórza zamkowego. Dwa lata później rozpoczął działalność Społeczny Komitet Renowacji Ruin Baszty. Z inicjatywy członków komitetu oraz samorządu gminy podjęte zostały w 1993 roku, finansowane z budżetu gminy, badania archeologiczne i prace konserwatorskie mające na celu odsłonięcie i zabezpieczenie ruin zamku oraz udostępnienie baszty turystom.
Badania nie tylko odsłoniły zarys zabudowy wzgórza zamkowego ale także dostarczyły ogromnej ilości przedmiotów zabytkowych. Zrekonstruowano ponad 40 naczyń glinianych, poddano konserwacji kilkadziesiąt grotów kusz, fragmentów zbroi, mieczy, ostróg monet i innych. Na podstawie badań archeologów podjęto próby rekonstrukcji wyglądu całej budowli.
Równolegle z pracami archeologicznymi trwały prace konserwatorskie i murarskie na wieży zamkowej. Według projektów Waldemara Niewaldy i Stanisława Kaczmarczyka
odtworzono szczyt wieży i zabezpieczono otwory okienne. Powstał punkt widokowy z klatką schodową prowadzącą na szczyt budowli.Źródło: http://www.tarnowskieinfo.pl
